Je volgt een cursus, studie of opleiding op kosten van jouw werkgever. Maar wat gebeurt er met de studiekosten bij ontslag? Moet je de opleidingskosten terugbetalen aan jouw werkgever? Op deze pagina lees je meer over de terugbetaling van opleidingskosten.
Wanneer moet je opleidingskosten terugbetalen aan werkgever?
Een werkgever zal niet blij zijn als je een opleiding hebt gevolgd via jouw werkgever en daarna besluit om ergens anders te gaan werken. Om die reden worden er afspraken gemaakt over het terugbetalen van studiekosten. Deze afspraken staan in een zogeheten studiekostenbeding.
Studiekostenbeding
Het studiekostenbeding zelf is niet in de wet geregeld. Uitgangspunt is dat jij en je werkgever vrij zijn om hier zelf afspraken over te maken. Dat betekent echter niet dat er helemaal geen regels zijn. Of dat je werkgever alle vrijheid heeft om de studiekosten terug te vorderen. In de jurisprudentie (uitspraken van rechters) komen een aantal regels naar voren.
Een geldig studiekostenbeding moet aan een aantal voorwaarden voldoen:
-
Terugbetalen opleidingskosten moet schriftelijk zijn geregeld
Op de eerste plaats moet het studiekostenbeding schriftelijk zijn aangegaan. Dit moet vóór het volgen van de opleiding gebeuren. Vaak is het studiekostenbeding opgenomen in de arbeidsovereenkomst. Maar het komt ook geregeld voor dat werkgever en werknemer een aparte studieovereenkomst tekenen. Is het studiekostenbeding opgenomen in de cao of het personeelsreglement? Dan is ook voldaan aan het schriftelijkheidsvereiste. In de arbeidsovereenkomst moet dan wel duidelijk staan dat het personeelsreglement of de cao van toepassing is.
Tip: heb je vóór aanvang van de studie nog geen studieovereenkomst getekend? Teken deze dan ook niet op een later moment. Je werkgever kan je hier namelijk niet toe verplichten.
-
In het studiekostenbeding moet staan wanneer de terugbetalingsverplichting vervalt
In het studiekostenbeding moet ook staan hoe lang het duurt voordat je werkgever profijt heeft van de opleiding. Er moet dus staan binnen welke termijn de terugbetalingsverplichting komt te vervallen. We krijgen vaak de vraag welke termijn redelijk is. Dat hangt natuurlijk af van de aard van de opleiding en de kosten daarvan. Vaak wordt er een periode van twee tot vijf jaar afgesproken.
-
Er moet een glijdende schaal zijn toegepast
Het terug te betalen bedrag moet naarmate de tijd verstrijkt minder worden. Met andere woorden: er moet een glijdende schaal worden toegepast.
Stel, je hebt een studie gevolgd. De verplichting tot terugbetaling vervalt 3 jaar na het afronden van de studie. Er is dan sprake van een glijdende schaal als bijvoorbeeld elke maand 1/36e deel wordt kwijtgescholden. De glijdende schaal hoeft niet maandelijks te worden toegepast. De terugbetaling kan dus ook jaarlijks afnemen.
-
Terugbetalingsregeling studiekosten moet duidelijk zijn
Voor jou als werknemer moeten de volgende zaken vooraf duidelijk zijn:
- Dat je opleidingskosten moet terugbetalen aan je werkgever.
- Welke opleidingskosten je moet terugbetalen. Alleen de kosten van de opleiding (het lesgeld)? Of ook andere kosten die verband houden met de opleiding? Zoals de loonkosten als je de opleiding bijvoorbeeld onder werktijd hebt gevolgd. Let op: je werkgever kan alleen de daadwerkelijk gemaakte kosten terugvorderen!
- Welk bedrag je onder welke omstandigheden moet terugbetalen. Eventuele onduidelijkheden in het studiekostenbeding komen meestal voor rekening van de werkgever.
Staat er in het studiekostenbeding geen bedrag vermeld? Of is niet voldaan aan een van de andere voorwaarden? Maak dan altijd bezwaar tegen de terugvordering van de studiekosten. We kunnen je hierbij helpen.
Neem direct contact op met onze arbeidsrecht juriste mr. Chantalle Tholen voor een gratis intakegesprek.
Opleidingskosten terugbetalen via verrekening met eindafrekening
Meestal verrekent je werkgever de studiekosten met de eindafrekening. Dit is in principe toegestaan zolang het wettelijk minimumloon overblijft. Je werkgever mag dus nooit het volledige salaris inhouden. Doet je (ex-)werkgever dit toch? Dan kun je een loonvorderingsprocedure opstarten.
Studiekosten terugbetalen bij ontslag
Hoe zit het als je wordt ontslagen? Moet je de studiekosten terugbetalen bij ontslag? Of worden deze kwijtgescholden?
Dat hangt ervan af wat hierover precies in het studiekostenbeding staat. Van belang is ook of jij schuld hebt aan het ontslag. Krijg je bijvoorbeeld ontslag vanwege een reorganisatie? Of besluit je werkgever om jouw tijdelijke contract niet te verlengen? Dan kan het terugvorderen van de studiekosten onredelijk zijn. Ook wanneer je zelf ontslag neemt omdat de situatie op het werk onzeker is, dan kan je werkgever je niet altijd houden aan het studiekostenbeding.
Wil je weten of je de studiekosten moet terugbetalen? Laat jouw situatie door ons beoordelen. De kosten voor het beoordelen van de stukken en het uitbrengen van een advies bedragen € 175,-.
Nieuwe regels bij verplichte opleidingen
Per augustus 2022 is er nieuwe wetgeving van toepassing voor opleidingen die verplicht zijn op grond van de wet of cao. In artikel 7:611a lid 2 BW staat nu dat werkgevers verplichte opleidingen kosteloos moeten aanbieden. Alle kosten zijn dus voor rekening van de werkgever, dus ook reiskosten, uitgaven voor boeken, studiemateriaal, examengelden etc. Deze kosten mogen niet meer van de werknemer worden teruggevorderd en dus ook niet meer worden verrekend met het salaris, ook niet als dit is afgesproken in een studiekostebbeding. Een dergelijk beding is op grond van artikel 7:611a lid 4 BW nietig (lees: niet geldig).
Verder staat nu in de wet dat de opleidingstijd wordt beschouwd als arbeidstijd en dat de scholing (indien mogelijk) moet plaatsvinden tijdens werkuren. Dat betekent dat je jouw salaris gewoon doorbetaald krijgt.
Het voorgaande is een uitwerking van de Europese richtlijn
> Richtlijn (EU) 2019/1152 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende transparante en voorspelbare arbeidsvoorwaarden in de Europese Unie.
Opleidingskosten terugbetalen soms onredelijk
In sommige situaties kan het terugvorderen van de opleidingskosten ook onredelijk zijn. Je kunt dan een beroep doen op de redelijkheid en billijkheid . Of op het beginsel van goed werkgeverschap. De rechter kan dan besluiten dat je de opleidingskosten niet hoeft terug te betalen. Of gedeeltelijk moet terugbetalen.
Voorbeelden van omstandigheden die hierbij een rol kunnen spelen zijn:
- Heb je een tijdelijk of vast contract?
- Gaat het om een algemene opleiding of een interne studie?
- Op wiens verzoek is de studie gevolgd?
- Is aan het behalen van de studie een diploma of certificaat gekoppeld?
- In hoeverre heb je zelf baat bij de studie?
- In hoeverre heeft je werkgever profijt gehad van de studie?
- Op welke wijze is de arbeidsovereenkomst geëindigd en aan wie is dit te wijten?
Advies of juridische hulp nodig?
De regels over het terugbetalen van studiekosten zijn terug te vinden in de jurisprudentie. Deze regels veranderen echter voortdurend. We zijn op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op dit gebied.
Moet je opleidingskosten terugbetalen aan jouw werkgever? En wil je weten of dit terecht is? Neem dan contact met ons op. Wij kunnen het studiekostenbeding voor je beoordelen en kunnen je adviseren over wat te doen.
Onze ervaring is dat veel studieovereenkomsten niet goed zijn opgesteld. Bovendien is er per 1 augustus 2022 nieuwe wetgeving van toepassing. Omdat er geen sprake is van overgangsrecht, kunnen er veel discussies ontstaan. Er is dan ook vaak ruimte om te onderhandelen en een regeling te treffen. Dit kan jou veel geld besparen.
De kosten voor het beoordelen van de stukken en het uitbrengen van een advies bedragen € 175,-.